Προγεννητική, περιγεννητική και νεογνική φροντίδα
Δημοσιεύονται από το Βασιλικό Κολλέγιο Μαιών/Μαιευτών (RCM) και το Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (RCOG) του Ηνωμένου Βασιλείου, νέα πρότυπα για τον Εθνικό Φορέα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS), σχετικά με την ασφάλεια των υπηρεσιών προγεννητικής και μεταγεννητικής φροντίδας κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19.
Προγεννητική φροντίδα
Οι γυναίκες θα πρέπει να επισκέπτονται τα προγραμματισμένα προγεννητικά ραντεβού τους, εκτός των περιπτώσεων που είναι σε ατομικό αυτό-περιορισμό. Η προγεννητική φροντίδα έχει επανειλημμένα αποδειχθεί ότι είναι απαραίτητη. Μελέτες στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και παγκοσμίως, έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που δεν παρακολουθούν υπηρεσίες προγεννητικής φροντίδας, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μητρικού θανάτου, εμβρυϊκού και νεογνικού θανάτου, καθώς και άλλων αρνητικών περιγεννητικών αποτελεσμάτων.
Φροντίδα σε γυναίκες με υποψία ή επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID-19
Οι έγκυες που υποπτεύονται ή έχουν επιβεβαιώσει ότι νοσούν από COVID-19, συνιστάται να αναβάλλουν τα προγραμματισμένα ραντεβού προγεννητικής φροντίδας (υπέρηχοι ανάπτυξης εμβρύου, βιοχημικές εξετάσεις κλπ.) και να παραμείνουν στο σπίτι, σύμφωνα με τις οδηγίες τις ΕΟΔΥ.
Στις περιπτώσεις όπου, η ιατρική ή μαιευτική φροντίδα δεν μπορεί να καθυστερήσει, ωσότου ολοκληρωθεί η προτεινόμενη περίοδος απομόνωσης, τότε θα πρέπει να προβλεφθούν μέτρα πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων για τη διευκόλυνση της επίσκεψης. Τα ραντεβού των επαγγελματιών υγείας με τις έγκυες που υποπτεύονται ή έχουν επιβεβαιώσει ότι νοσούν από COVID-19 θα πρέπει να προγραμματίζονται στο τέλος της ημέρας, ώστε να ελαχιστοποιείται η έκθεση σε άλλες εγκύους.
Η παραπομπή σε υπερηχογραφικές προγεννητικές εξετάσεις ρουτίνας, συνιστάται να γίνεται μετά το πέρας 14 ημερών από την έναρξη της νόσου. Δεν υπάρχουν ακόμα δεδομένα που να σχετίζουν τον COVID-19 με καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, ωστόσο, βάσει των δεδομένων που έχουν προκύψει από έγκυες που νόσησαν από SARS και MERS (άλλοι τύποι κορωνοϊών), δείχνουν ότι υπάρχει αυτή η περίπτωση, οπότε είναι σημαντική η συστηματική υπερηχογραφική παρακολούθηση των εγκύων που έχουν νοσήσει από COVID-19.
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν, ότι τα στεροειδή για την ωρίμανση των εμβρυϊκών πνευμόνων, στις περιπτώσεις που ενδείκνυται η χορήγησή τους, προκαλούν οποιαδήποτε βλάβη σε έγκυες που νοσούν από COVID-19. Συνεπώς, τα στεροειδή πρέπει να συνεχίσουν να χορηγούνται όπου ενδείκνυται.
Σε περίπτωση που η έγκυος εισαχθεί στο νοσοκομείο ως μαιευτικό επείγον, ενώ ταυτόχρονα θεωρείται ύποπτο ή επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID-19, τότε θα πρέπει να έχει προτεραιότητα η λήψη των απαραίτητων προστατευτικών μέτρων (μεταφορά σε δωμάτιο απομόνωσης, ειδικός εξοπλισμός για την ίδια και τους επαγγελματίες υγείας). Αυτό μπορεί να είναι χρονοβόρο και αγχωτικό τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους επαγγελματίες υγείας. Μόλις ολοκληρωθεί η λήψη των προστατευτικών μέτρων, τότε θα πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα το μαιευτικό επείγον για το οποίο προσήλθε, χωρίς να τηρείται στάση αναμονής μέχρι τη λήψη των αποτελεσμάτων του ελέγχου για COVID-19.
Φροντίδα στον τοκετό
Παρακολούθηση τοκετού
Όλες οι γυναίκες ενθαρρύνονται να καλούν τους επαγγελματίες ή τις δομές υγείας, όπου παρακολουθούνται σε περίπτωση που ξεκινήσει ο τοκετός τους, προκειμένου να λάβουν τις απαραίτητες συμβουλές. Οι έγκυες με ήπια συμπτώματα COVID-19 ενθαρρύνονται να παραμείνουν στο σπίτι κατά τη διάρκεια της λανθάνουσας φάσης του τοκετού, όπως ισχύει για όλους τους τοκετούς χαμηλού κινδύνου.
Η συνεχής καρδιοτοκογραφική παρακολούθηση του εμβρύου κατά τον τοκετό, συνιστάται επί του παρόντος για όλες τις γυναίκες με COVID-19, λόγω της αυξημένης πιθανότητας εμβρυϊκής δυσχέρειας, όπως έχει προκύψει από έρευνα σε 18 γυναίκες, στην Κίνα. Αυτές οι οδηγίες μπορεί να αλλάξουν, καθώς προκύπτουν συνεχώς επιπλέον στοιχεία.
Εάν η γυναίκα έχει σημάδια σηψαιμίας, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σύμφωνα με τα συνήθη πρωτόκολλα σηπτικών ασθενών, αλλά οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να έχουν κατά νου ότι ο COVID-19 αποτελεί αίτιο σηψαιμίας, όποτε θα πρέπει να ερευνάται περαιτέρω κατά περίπτωση. Η λήψη των ζωτικών σημείων της μητέρας (αρτηριακή πίεση, παλμοί, θερμομέτρηση ανά 4ωρο) θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, ενώ θα πρέπει επίσης να καταγράφεται και ο ωριαίος κορεσμός οξυγόνου (> 94%) και να χορηγείται ανάλογα η οξυγονοθεραπεία. Σε έγκυες με μέτρια συμπτώματα στο αναπνευστικό σύστημα, θα πρέπει να γίνεται ωριαίος έλεγχος ισοζυγίου υγρών, προκειμένου να αποφευχθεί η υπερφόρτωση.
Τρόπος τοκετού
- Ο τρόπος τοκετού δεν πρέπει να επηρεάζεται από την παρουσία του COVID-19, εκτός αν η αναπνευστική κατάσταση της γυναίκας απαιτεί επείγουσα περάτωση του τοκετού.
- Σε συμπτωματικές επίτοκες που βρίσκονται στο δεύτερο στάδιο του τοκετού (εξώθηση) και είναι εξαντλημένες ή υποξικές, θα πρέπει να λαμβάνεται εξατομικευμένα η απόφαση για μείωση της διάρκειας του δεύτερου σταδίου και περάτωση με παρεμβατικό.
- Προτείνεται η καθυστερημένη απολίνωση του ομφάλιου λώρου, με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν άλλες αντενδείξεις. Το μωρό μπορεί να καθαριστεί και να στεγνώσει κανονικά, χωρίς να χρειαστεί να γίνει απολίνωση.
- Προτείνεται να καθυστερείται, όπου είναι δυνατόν, το προγραμματισμένο ραντεβού για καισαρική τομή ή πρόκληση τοκετού σε όλες τις γυναίκες που υποπτεύονται ή έχουν επιβεβαιώσει ότι νοσούν από COVID-19.
Μέθοδοι ανακούφισης στον τοκετό
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η επισκληρίδιος ή ραχιαία αναισθησία αντενδείκνυται σε επίτοκες που νοσούν από COVID-19. Συνεπώς, σε επίτοκες που νοσούν από COVID-19, συνιστάται η χορήγηση περιοχικής αναισθησίας, νωρίς στο πρώτο στάδιο του, ώστε να ελαχιστοποιείται η ανάγκη γενικής αναισθησίας σε περίπτωση επείγουσας καισαρικής τομής.
Νεογνική φροντίδα
Βάσει των υφιστάμενων δεδομένων προκύπτει ότι:
- Τα οφέλη του θηλασμού να αντισταθμίζουν τους πιθανούς κινδύνους μετάδοσης του ιού μέσω του μητρικού γάλακτος
- Ο κύριος κίνδυνος για τα θηλάζοντα βρέφη είναι η στενή επαφή με τη μητέρα που νοσεί και που είναι πιθανό να μεταφέρει τον ιό με σταγονίδια.
- Οι κίνδυνοι και τα οφέλη του θηλασμού, όπως και οι κίνδυνοι και τα οφέλη της απομάκρυνσης του νεογνού από τη μητέρα θα πρέπει να συζητούνται μαζί της.
Οι οδηγίες αυτές μπορούν να αλλάξουν με την ανακάλυψη νέων επιστημονικών δεδομένων.
Οι γυναίκες που επιθυμούν να θηλάσουν, θα πρέπει να παίρνουν προφυλάξεις, ώστε να μειώσουν την πιθανή μετάδοση του COVID-19 στο νεογνό τους. Συνοπτικά αναφέρονται τα εξής:
- Πλύσιμο χεριών πριν την επαφή με το νεογνό, τις συσκευές άντλησης γάλακτος και τα μπουκάλια
- Αποφυγή βήχα ή φτερνίσματος πάνω από το νεογνό
- Σύσταση να φορά μάσκα όπου υπάρχει διαθεσιμότητα, για την ώρα του μητρικού θηλασμού
- Σύσταση να ακολουθούνται οι οδηγίες καθαρισμού των συσκευών άντλησης μετά από κάθε χρήση
- Δυνατότητα να δίνεται από άλλο υγιές άτομο, το αντλημένο γάλα στο νεογνό.
Πηγή: https://elearning.rcog.org.uk//infectious-diseases/viral-infections/covid-19